Laborator

Laboratori është një departament shumë i rëndësishëm për një institucion mjekësor. Analizat e ndryshme, që mund të kryhen në laborator, janë shpesh vendimtare në:

• Vendosjen e diagnozës përfundimtare dhe/ ose diagnozës diferenciale.
• Përcaktimin e llojit dhe/ose të dozës së mjekimit.
• Kontrollin periodik të një patologjie të caktuar.
• Kontrollin rutinë të një individi.



Në laboratorin tonë mund të kryen analiza klinike, biokimike, imunologjike, hormonale, tumorale dhe bakteriologjike. Lista e mëposhtme përfshin ato më të zakonshmet.

Analizat klinike

• Hemogramë (gjak komplet) – analizë e cila pasqyron elementet e figuruara të gjakut. Disa prej tyre janë:
  • Rruazat e bardha (WBC).
  • Rruazat e kuqe (RBC).
  • Pllakëzat e gjakut (PLT).
  • Etj.
• Formulë leukocitare – analizë e cila tregon sasinë e elementeve përbërëse të rruazave të bardha, të shprehur në përqindje.
• Urinë komplet – analizë e thjeshtë urine me anë të së cilës konstatohet prezenca e rruazave të bardha (leukocite), e rruazave të kuqe (eritrocite) dhe e bakterieve.

Analizat biokimike

• Tregues të funksionit të veshkës:
  • Azotemi.
  • Kreatinemi.
• Tregues të funksionit të mëlçisë:
  • Bilirubinë totale.
  • Bilirubinë direkte.
  • SGOT.
  • SGPT.
  • ALP.
  • GGT.
  • LDH.
• Treguesit laboratorikë të diabetit:
  • Glicemi esëll.
  • Glicemi 2 orë pas ushqimi.
  • HbA1c.
• Lipidograma – analiza të cilat tregojnë nivelin e yndyrave në gjak:
  • Kolesterol.
  • Triglicerid.
  • HDL.
  • LDL.
• Tregues labotatorikë të funksionit të pankreasit:
  • Amilazemi.
  • Amilazuri.
  • Lipazemi.
• PCR – proteina C reaktive.
  • Vlerat e kësaj analize mund të rriten në rastet e inflamacioneve të ndryshme si:
    • Apendisiti.
    • Pankreatiti.
    • Sëmundjet reumatizmale.
    • Sëmundjet inflamatore të zorrëve.
  • Mund të përdoret për të vlerësuar rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të arterieve koronare.
• Fibrinogjeni – analizë e cila shërben kryesisht për:
  • Studimin e faktorëve të koagulimit të gjakut.
  • Për monitorimin e sëmundjeve progresive të mëlçisë, kockave, artikulacioneve, etj.
• Niveli i protrombinës/INR – analizë e cila kontrollon mekanizmin e koagulimit të gjakut. Ndër funksionet kryesore të saj janë:
  • Monitorimi i terapisë me hollues gjaku për pacientët që vuajnë nga sëmundje të zemrës.
  • Monitorimi i pacientëve të cilët vuajnë nga sëmundje kronike të mëlçisë si: hepatitet dhe cirozat.
• Albuminemi – analizë e cila shërben si tregues i përpunimit të albuminës në mëlçi. Në sëmundjet kronike të mëlçisë, si hepatitet dhe cirrozat, përpunimi i saj është deficitar dhe për pasojë vlerat e analizës dalin të ulëta.
• Proteina totale analizë e cila kryesisht tregon:
  • Gjjendjen nutricionale të organizmit.
  • Funksionin e mëlçisë dhe të veshkave.
• Uricemia – analizë e cila tregon nivelin e acidit urik në gjak. Një nivel i lartë i acidit urik në gjak mund të na sugjerojë sëmundje të artikulacioneve.
• Sideremia – analizë e cila tregon nivelin e hekurit në gjak. Përdoret kryesisht për diagnozën dhe ecurinë klinike të pacientëve që trajtohen për anemi nga mungesa e hekurit.
• Elektrolitet në gjak – analizë e cila tregon nivelin e elektroliteve ose të mineraleve në gjak.
  • Kalcium (Ca).
  • Kalium (K).
  • Magnez (Mg).
  • Klor (Cl).
  • Natrium (Na).
• Acidi Folik – analizë e cila tregon nivelin e acidit folik në gjak. Ndihmon në diagnostikimin e llojit të anemive.
• Vitamina B12 – analizë e cila tregon nivelin e vitaminës B12 në gjak. Ndihmon në diagnostikimin e llojit të anemive.
• CPK – analizë e cila tregon nivelin e kreatinë fosfokinazës në gjak. Ajo shërben për të diagnostikuar:
  • Arrestin kardiak
  • Sëmundje të muskujve
  • Infeksione post-operatore.
• Faktori reumatoid – analizë e cila përdoret për diagnostikimin e artritit reumatoid dhe sëmundjeve të tjera autoimune.

Analizat imunologjike

• AgHBs – tregues viral. Analizë e cila shërben për të identifikuar infektimin nga virusi i hepatitit B.
• AntiHCV – tregues viral. Analizë e cila shërben për të identifikuar infektimin nga virusi i hepatitit C.
• HIV 1-2 – analizë e cila shërben për të identifikuar infektimin nga virusi HIV.
• ASO – analizë e cila tregon nivelin plazmatik të antitrupave të antisterptolizinës. Ajo shërben për të diagnostikuar infeksionin e shkaktuar nga bakteri i streptokokut.
• Feçe gjak okult – analizë e cila tregon prezencën e gjakut në feçe. Analizë rutinë për diagnostikimin e kancerit të zorrës së trashë.
• Antigeni fekal për H. pylori – analizë e cila tregon mbetjet e helikobakter pilorit në feçe.
• Ferritinemi – analizë e cila tregon rezervat e hekurit në gjak. Nivele të ulëta të saj ndeshen në rastet e anemive, kurse nivele të rritura të saj mund të ndeshen në sëmundje tumorale ose sëmundje kronike të mëlçisë, si hemokromatoza.
• Analizat hormonale
• Kontrolli i funksionit të gjëndrës tiroide:
  • TSH.
  • FT3.
  • FT4.

Markuesit tumoralë

• CEA – tregues tumoral i rëndësishëm për diagnostikimin dhe ecurinë e pacientëve që vuajnë dhe janë nën terapi për tumoret e zorrës, gjirit dhe mushkërive.
• AFP – analizë e cila përdoret për:
  • Diagnostikimin dhe ecurinë klinike të pacientëve që vuajnë dhe janë nën mjekim për disa lloje tumoresh si:
    • Të mëlçisë.
    • Të lëkurës.
    • Të zorrës.
  • Evidentimin e tumorit të testikujve.
  • Kontrollin e anomalive embrionale dhe ato të placentës gjatë shtatzënisë.
• CA 19-9 – analizë e cila shërben për diagnostikimin dhe ecurinë klinike të pacientëve që vuajnë dhe janë nën mjekim për disa lloje tumoresh si:
  • Të pankreasit.
  • Të stomakut.
  • Të mëlçisë.
  • Të zorrës.
• Ca 125 – analizë e cila shërben për diagnostikimin dhe ecurinë klinike të pacientëve që vuajnë dhe janë nën mjekim, kryesisht për tumorin e vezoreve. Vlera të larta të saj mund sugjerojnë dhe:
  • Tumore të qafës së mitrës.
  • Ciroza hepatike.
  • Tumore të pankreasit, të mushkërive, të orrës.
• Psa/fPsa – analizë e cila lidhet me kancerin e prostatës. Në rastet kur rezultati del pozitiv, na s’gjeron se pacienti mund të vuajë nga kanceri i prostatës, kështu ekzaminimet instrumentale dhe laboratorike vazhdojnë për të konfirmuar ose rrëzuar këtë indikacion. Në rastet kur rezultati del negativ, gjithsesi nuk mund të përjashtohet 100% rreziku i kancerit të prostatës.




Analizat bakteriologjike

• Feçe parazit – analizë e cila tregon prezencën e parazitëve të ndryshëm, si giardia lamblia, në organizëm. Parazitë të cilët transmetohen lehtësisht ndërmjet individëve dhe shkaktojnë shqetësime tek të prekurit prej tyre. Nëse lihen pa u trajtuar mund të shkaktojnë probleme serioze.
• Feçe kandida – analizë e cila tregon prezencën e kandidës (myk ose kërpudhë) në traktin tretës.
• Koprokultura – analizë e cila tregon prezencën e baktereve, si salmonela dhe/ose shigela, në organizëm. Baktere të cilat shkaktojnë sëmundje të rrezikshme për jetën e njeriut.
• Urokultura – analizë e cila tregon prezencën e baktereve në traktin urinar. Baktere të cilat mund të shkaktojnë infeksione të ndryshme dhe në disa raste të rrezikshme për jetën e njeriut, siç është dhe e coli.
• Kulturë fyti për kandida dhe koke – analizë e cila tregon prezencën e infeksioneve bakteriale ose mykotike në rrugët e frymëmarrjes.