Kanceri i Pankreasit

• Historia familjare ose predispozita gjenetike.
• Konsumi i rregullt i alkoolit.
• Konsumimi i rregullt i duhanit.
• Adipoziteti (dhjamosja) BMI (Body Mass Index) >= 30 kg/m2.
• Pankreatiti kronik dhe tumoret cistike të pankreasit.
• Kemi 2 (dy) lloje të kancerit të pankreasit. Ata janë:
• Adenokarcinoma – tumori malinj më i shpeshtë i pankreasit i cili takohet në shumicën e rasteve (në rreth 70% të tyre) në kokën e pankreasit.
• Ky lloj tumori jep shumë shpejt metastaza (përhapje të tumorit në organe të tjera). Ato mund të formohen me:
  • Rrugë limfogjene (të limfës).
  • Rrugë hematogjene (të gjakut).
• Karcinoma papilare (kanceri i grykëderdhjes së pankreasit) njihet si grupi i tumoreve me prognozën më të mirë.

Kanceri i pankreasit karakterizohet nga:

• Diagnozë e vështirë.
• Mjekimi i vështirë.
• Prognozë (ecuri) e lehtë apo e shpejtë.

Ankesat:

Problemi më i madh i diagnostikimit është mungesa e simptomave në stadet (fazat) e hershme të sëmundjes. Disa nga ankesat më të zakonshme janë:

• Humbja e oreksit.
• Rënia në peshë.
• Dhimbja në pjesën e sipërme të barkut.
• Ndjesia e të vjellit.
• Dhimbja e shpinës. Në disa raste pacientët mund të trajtohen për probleme ortopedike sepse përcaktimi i diagnozës së saktë është i vështirë.
• Shfaqja e shenjave të diabetit – përcaktimi i diagnozës së kancerit të pankreasit mund të paraprihet nga diagnoza e diabetit.
• Ikter – zverdhja e syve ose e lëkurës.
• Në raste të rralla mund të shfaqen prirje për tromboza, si edhe për tumore të llojeve të tjera.

Diagnoza:

• Vizitë gastro-hepatologjike.
• Ekografi abdominale.
• Ekoendoskopi (EUS).
• Rezonancë magnetike (MRI) e barkut.
• Radiografi e rrugëve të pankreasit dhe të tëmthit me rrugë endoskopike retrograde (ERCP).
• Angiografi (MR).
• CT skaner dhe angio CT.
• Tomografia e pozitroneve të emetuara (PET).
• Analiza Laboratorike:
  
  • Ca 50 dhe Ca 19-9 kanë vlerë për ecurinë post-operatore dhe/ose për kontrollin e recidivave (rikthimit të sëmundjes). Nuk janë specifike vetëm për kancerin e pankreasit sepse rriten dhe në sëmundje të tjera të traktit tretës.
• Laparatomi – hapje kirurgjikale e barkut kur diagnoza është e vështirë dhe kur dyshimi klinik është i rëndësishëm.
• Kur dyshohet për karcinomë familjare të pankreasit mund të kërkohet edhe diagnostika molekulare gjenetike.

Trajtimi:

Vetëm pas vendosjes përfundimtare të diagnozës mjeku specialist rekomandon nëse trajtimi i pacientit do të jetë:

• Endoskopik.
• Kirurgjikal.
• Me kimioterapi.
• Mjekim paliativ – në rastet kur ka metastaza dhe kur pacienti është i paoperueshëm.
• Në rreth 15% të rasteve mund të bëhet heqje radikale ose totale e tumorit. Kjo ndodh sepse është e vështirë që sëmundja të diagnostikohet në stad të hershëm, pra pa filluar përhapja e tij në nyjet limfatike apo në organet e tjera.
• Në rastet kur heqja e tumorit bëhet në stade të hershme, që do të thotë kur është prekur vetëm pankreasi dhe nuk janë prekur gjëndrat limfatike pranë saj, si dhe kur nuk ka metastaza ( stadi IA / T1N0M0), 40% e pacientëve mund të kenë jetëgjatësi deri në 5 vjet.
• Me përhapjen e tumorit në nyje limfatike dhe në organe, jetëgjatësia ulet në mënyrë të ndjeshme.

Parandalimi:

Si çdo lloj tjetër kanceri, edhe ai i pankreasit është i vështirë për t’u parandaluar. Por, këshillat e mëposhtme mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut për t’u prekur nga kjo sëmundje:

• Ndalimi i konsumit të rregullt të alkoolit.
• Ndalimi i konsumit të rregullt të duhanit.
• Në rastin kur dyshohet për një sindromë të trashëgueshme, duhet që familjarët t’i nënshtrohen një kontrolli mjekësor periodik.




KUJDES! Teksti në këtë faqe është shkurtuar dhe thjeshtësuar për t'u bërë më i kuptueshem nga pacienti mesatar. Ai ka si qëllim informimin e publikut dhe nuk duhet në asnjë mënyrë të zëvendësojë konsultat mjekësore të specializuara.