Konstipacioni ose kapsllëku

• Shpeshtësia e jashtëqitjes më pak se 3 herë në javë.
• Kur jashtëqitja kryhet me vështirësi.
• Kur jashtëqitja është në trajtë të fortë.
• Kur ndjesia e moszbrazjes së plotë të zorrës së trashë vazhdon edhe pas defekimit.
• Kur përjetohet ndjesia e bllokimit të vrimës së jashtëqitjes.




Statistikisht:

Rreth 20-30% e njerëzve mbi moshën 60 vjeç vuajnë nga konstipacioni.

• Ky numër rritet me rritjen e moshës.
  • Konstipacioni është më i shpeshtë te femrat sesa te meshkujt, raporti është 2:1.
  • Duhet përmendur se konstipacioni është një nga sëmundjet më të shpeshta në vendet e industrializuara.



Konstipacioni kronik i zakonshëm është një çrregullim funksional (i palidhur me një sëmundje të caktuar). Për këtë lloj konstipacioni kemi këta faktorë rreziku:



• Mënyrë jo e shëndetshme jetese:
  • Mungesa e aktivitetit fizik.
  • Konsumimi i paktë i lëngjeve.
  • Konsumimi i paktë i zarzavateve dhe i frutave.
• Seksi femër.
• Mosha mbi 60 vjeç.
• Sindroma e zorrës së irrituar (koliti spastik).
• Konstipacioni mund të shkaktohet edhe nga shkaqe të tjera. Disa prej tyre janë:
• Konstipacioni kalimtar nga ndonjë sëmundje. Ky lloj konstipacioni shoqërohet zakonisht me:
  • Temperaturë.
  • Qëndrim në krevat.
  • Ndryshim të ushqimit.
• Konstipacioni i influencuar nga medikamente të tilla si:
  
  • Antidepresivët.
  • Antiparkinsonikët.
  • Kodeina.
  • Antikolinergjiket.
• Konstipacioni i influencuar nga çrregullimet e elektroliteve. Të tilla si:
  
  • Hipokalemia – ulja e kaliumit në gjak.
  • Hiperkalcemia – rritja e kalciumit në gjak.
• Konstipacioni nga sëmundjet organike të zorrës. Të tilla si:
  • Adenoma – tumoret beninje.
  • Karcinoma – tumoret malinje.
  • Rektozele – zgjerimi i 15 cm të fundit të zorrës së trashë.
  • Divertikulitis – dalje, zgjerime si xhepa të zorrës.
  • Trupa të huaj në zorrë.
  • Hemorroide të dhimbshme.
  • Fissura – plasaritje të kanalit të jashtëqitjes.
  • Abscese – qelbëzime.
• Konstipacioni nga shkaqe neurologjike. Të tilla si:
  • Sëmundja e parkinsonit.
  • Skleroza multiple.
  • Konstipacioni nga shkaqe endokrine. Të tilla si:
    • Hypotiroza – prodhimi i paktë i hormonit të tiroides.
    • Hyperparatiroidizmi – prodhimi i shtuar i hormonit të paratiroides.
    • Shtatzënia.

Diagnoza:

• Vizitë gastro-hepatologjike.
• Ekografi abdominale.
• Kolonoskopi. Këshillohet të kryhet sa më shpejtë kur pacienti shfaq këto simptoma:
  
  • Konstipacion akut.
  • Humbje në peshë.
  • Gjak në feçe.
  • Të vjella.
  • Ileus – bllokim të zorrës.
• Tushe rektale – ekzaminim me gisht i fundit të zorrës së trashë.
• Analiza laboratorike:
  
  • Gjak komplet.
  • Elektrolitet (Ca, K, Mg, Cl, Na).
  • TSH.
  • Markuesit tumoralë: CEA, CA 19-9.
  • Feçe gjak okult.
• Radiografi abdominale
• MR – defekografi.
• Manometria e sfinkterit anal – matja e presionit të kanalit të jashtëqitjes.

Trajtimi:

Mjekimi i konstipacionit është shkakësor dhe higjenodietetik:

• Mjekimi shkakësor qëndron në trajtimin e shkakut të konstipacionit.
  • Mund të ketë origjinë nga trakti tretës ose nga sëmundje të tjera që nuk i takojnë zorrës.
  • Nga përdorimi i ushqimeve që shkaktojnë konstipacion.
  • Nga përdorimi medikamenteve që shkaktojnë konstipacion.
  • Marrja e laksativëve (medikamente për të lehtësuar kapsllëkun) duhet të kryhet vetëm për një kohë të shkurtër për shkak të efekteve anësore që ato kanë.
• Mjekimi higjienodietetik përfshin masa të përgjithshme. Duhet të merren në konsideratë:
  • Konsumi i dietës ushqimore të kuzhinës mesdhetare, e cila përmban:
    • Perime.
    • Fruta.
    • Lëngje të ndryshme, rreth 1.5 – 2 litra në ditë.
  • Lëvizje dhe aktivitet fizik çdo ditë.
  • Mos e shtyni në kohë procesin e jashtëqitjes, bëjeni këtë proces një ritual të përditshëm.

Parandalimi:

Konsumoni një dietë të shumëllojshme, të pasur me fruta, perime, fibra, dhe me lëngje nga 1.5 deri në 2.5 litra në ditë.

• Bëni kujdes me medikamentet që shkaktojnë konstipacion. Të tilla si:
  • Antidepresivët.
  • Antiparkinsonikët.
  • Kodeina.
  • Verapamili.
  • Antikolinergjiket.
• Drejtohuni te mjeku për të sqaruar në kohën e duhur shkakun e konstipacionit.
• Diagnoza në kohën e duhur dhe mjekimi përkatës çon në shmangien e komplikacioneve si:
  • Rrezikun e lartë për kancer kolo-rektal (të zorrës së trashë).
  • Rrezikun e lartë për divertikulozë, divertikulitis dhe hemorroide.

KUJDES! Teksti në këtë faqe është shkurtuar dhe thjeshtësuar për t'u bërë më i kuptueshem nga pacienti mesatar. Ai ka si qëllim informimin e publikut dhe nuk duhet në asnjë mënyrë të zëvendësojë konsultat mjekësore të specializuara.